Łoś zwyczajny Alces alces
Rząd: parzystokopytne
Rodzina: jeleniowate
Występowanie i liczebność
Największy przedstawiciel gatunków jeleniowatych. Zamieszkuje licznie Skandynawię, północną część Europy, całą Syberię oraz Amerykę Północną.
W Polsce w okresie II wojny światowej nastąpiło prawie całkowite wyniszczenie rodzimej populacji. Obecnie najliczniej reprezentowany w północno-wschodniej części kraju Największa w kraju ostoja łosia (ok. 400 sztuk) znajduje się w Biebrzańskim Parku Narodowym.
Łoś jest gatunkiem łownym objętym całoroczną ochroną.
Cechy morfologiczne
Masa łosia waha się w znacznych granicach w zależności od kraju i kontynentu, np. łosie w Szwecji:
Byk – do 260 kg, zwykle 250-400 kg (wg Gruzińskiego – Alaska 630 kg)
Klępa – do 170 kg
Długość ciała:
250 – 270 cm
Wysokość w kłębie:
170- 210 cm
Brak klasycznego lustra jak u innych jeleniowatych, brak również wyraźnego ogona (kwiat 10-15cm).
Charakterystyczne jasne, niemal białe badyle.
Wyraźne, dobrze rozwinięte chrapy.
Łyżki są długie, owalne i ruchliwe.
Szyja z małą grzywą u obydwu płci.
Pod gardzielą widoczna zwisająca, okryta dłuższym włosem fałda skórna – broda.
U byków rosochy, mogą przybierać formę badylarza lub łopatacza.
Odgałęzienia na łopatach – pasynki.
Masa poroża może dochodzić do 20-30 kg.
RYSUNEK POROŻE ŁOSIA
Suknia łosia jest szarobrunatna, w okresie zimowym nieco jaśniejsza niż latem. Dorosłe osobniki linieją raz w roku, na wiosnę. Byki – maj-czerwiec, klępy – czerwiec-lipiec.
Cechą charakterystyczną jest stawianie równoczesne stawianie obu prawych/oby lewych badyli (ciągnie, stępa).
Tryb życia, zachowanie się, areał występowania
Biotopem łosi są rozległe lasy nizinne, z licznymi bagnami, torfowiskami i podmokłymi łąkami śródleśnymi. Zimą przenosi się na teren twardszy, np. bór świeży.
Okres godowy (bukowisko) łosi przypada na przełom września i października. Charakterystyczne odgłosy – stękanie byków. Z reguły przy jednej klępie jest jeden byk.
Okres ciąży u łosia trwa 230-240 dni (8 miesięcy). Klępa cieli się na przełomie maja i czerwca, rodząc najczęściej 1, rzadko 2 łoszaki. Okres laktacji trwa zwykle 4 miesiące. W okresie zagrożenia łosza czynnie broni swojego potomstwa.
Dojrzałość płciową osiągają w 3 roku życia.
Przybliżony okres życia szacuje się na około 20 lat.
Naturalni wrogowie:
Wilk, ryś, zdziczałe psy.
Rosochy:
W 4-5 miesiącu zawiązki możdżeni.
I poroże w 8-9 miesiącu, wyciera na początku września, zrzuca w styczniu
(młode wycierają później i później zrzucają).
Słownik terminów łowieckich
Łoś (Alces alces):
Samiec – byk
Samica – klępa
Młody osobnik – łoszak
Nogi – badyle
Fałd skórny pod szyją – broda
Poroże – rosochy
Okres godowy – bukowisko
Oczy – świece
Uszy - łyżki
Okrywa włosowa – suknia
Schodzący scypuł - flagi
Okres godowy - bukowisko
źródło: Kazimierz Biały, Podstawy Łowiectwa
B. Fruziński, Gospodarka łowiecka
K. Morow, Podręcznik oznaczania wieku zwierzyny
T. Pasławski, Podręcznik selekcjonera zwierzyny