Jenot - Nyctereutes procyonoides
Jenot - Nyctereutes procyonoides (Gray, 1843)
Rząd: Drapieżne - Carnivora
Rodzina: Psowate - Canidae

Opis: Jenot jest zwierzęciem nieco mniejszym od lisa. Tułów ma długi, krępy, nogi długie, głowę małą z krótkim, spiczastym pyskiem. Zaokrąglone uszy ledwo wystają z długich włosów głowy. Zęby charakterystyczne dla drapieżnika- wszystkożercy. W porównaniu z uzębieniem lisa kły są słabiej rozwinięte, powierzchnia cierna zębów trzonowych szersza.
Formuła zębowa: 3 1 4 2/3 1 4 3 Krótki ogon nie przekracza 1/3 długości ciała. Futro zimowe tworzą bardzo długie ościste włosy (120 mm) i gęsty włos puchowy. Długi włos pokrywa równomiernie całe ciało włącznie z głową i ogonem. Tylko kończyny, pysk, i zewnętrzna strona uszu pokryte są krótkim, gęstym włosem. Włosy na kończynach, uszach, wokół oczu i na policzkach są ciemnobrązowe lub prawie czarne, na bokach szyi, bakach, czole i pysku białożółte. Włosy porastające policzki i boki głowy tworzą charakterystyczne bokobrody. Włosy ościste na grzbiecie, łopatkach i ogonie są ciemnobrunatne lub czarne, tworząc jakby krzyż. Brunatnoszare umaszczenie boków przechodzi w żółtoszare na brzuchu. Futro letnie pozbawione włosów puchowych jest jaśniejsze od zimowego, o odcieniu rudobrązowym. Stopy są nie- owłosione.

Występowanie: Jenot jest jedynym przedstawicielem rodzaju Nyctereutes. Do 1928 r. występował na wolności tylko we wschodniej Azji: w Kraju Ussuryjskim i Amurskim. wschodnich Chinach, Korei i Japonii. Wyróżniono tam 5 podgatunków. Obecnie jenot występuje od okolic Bremy do wyspy Hokkaido i od pogranicza chińsko-wietnamskiego do górnej Dwiny i północnej Finlandii . W Europie zadomowił się poza tym w Czechosłowacji, Rumunii i Bułgarii. Pojedynczo spotyka się go na Węgrzech, w Austrii, Szwecji i Norwegii. W Polsce pierwsze egzemplarze zaobserwowano w 1955 roku, a obecnie spotykany jest w całym kraju .W północno-wschodniej części Polski występuje licznie i populacja ma tu charakter trwały i zwarty.

Biotop: Jenot zajmuje najchętniej tereny lasów liściastych położone w pobliżu zbiorników lub cieków wodnych. Spotkać go też można w lasach mieszanych i przybrzeżnych zaroślach. W zasadzie bytuje do wysokości 300 m n.p.m. choć spotykano go na wysokości 700 m n.p.m. Unika suchych borów sosnowych.

Pokarm: Odżywia się głównie pokarmem pochodzenia zwierzęcego, choć pobiera także, zwłaszcza jesienią, znaczne ilości pokarmu roślinnego.

Rozród: Młode jenoty osiągają dojrzałość płciową w wieku 8-10 miesięcy. Są to zwierzęta monogamiczne. Pary formują w październiku, listopadzie. Sezon godowy rozpoczyna się w początkach lutego i w zależności od klimatu i pogody w różnych strefach geograficznych trwa do końca kwietnia. Kopulacja ma miejsce w nocy lub wczesnym rankiem i trwa od 6-7 do 20 min. Cieczka u suk trwa od kilku godzin do 6 dni. W czasie cieczki dochodzi do 2-3 (maksymalnie 5) kopulacji. Ciąża trwa 59-70 dni. W ciągu roku bywa tylko 1 miot - w kwietniu i maju. W miocie rodzi się zazwyczaj 6-7 szczeniąt, maksymalnie 15-16 . Laktacja trwa 45-60 dni, lecz młode już w wieku 1 miesiąca zaczynają korzystać z pokarmu dostarczonego przez dorosłe zwierzęta. Młode rodzą się ślepe, pokryte krótkim, gęstym, ciemnobrunatnym włosem puchowym. Dwumiesięczne jenoty mają już umaszczenie zbliżone do dorosłych. Jenoty żyją przeciętnie 1,5-.2,0 lat, maksymalnie 10-11 lat. Naturalnymi wrogami jenota są: wilk, ryś, orzeł bielik i lis (dla szczeniąt).

Behawior: Jenoty są aktywne nocą, tylko w czasie lata można je spotkać rano i wieczorem. Zachowują się bardzo ostrożnie. Dnie spędzają w norach lub legowiskach w gęstych trzcinach czy zaroślach. W czasie żerowania przeszukują brzegi zbiorników wodnych, chodzą po płyciznach. Doskonale i chętnie pływają. W lesie poruszają się wolno, przeszukując starannie różne zakamarki. Po odkrytych haliznach przebiegają szybko. W razie niebezpieczeństwa warują, starając się wtopić w tło otoczenia. Czasem zamykają oczy i udają martwe, by przy nadarzającej się okazji szybko i niespodziewanie czmychnąć. Tam gdzie jest ich dużo, często 2 lub 3 osobniki żerują w pobliżu. Węch mają doskonały, wzrok i słuch dość słaby. Nory kopią nie dalej jak 500-800 m od brzegów wód. Są one proste, zazwyczaj z jedną komórką i jednym wyjściem długości 3-6 m. Za komorą znajduje się jeszcze krótki odcinek ślepej nory. Częściej jednak korzystają z opuszczonych nor borsuczych czy lisich. Przystosowują je do swych potrzeb wyściełając gniazdo i zatykając zbędne wyjścia. Nory utrzymane są w czystości. W odległości 10-15 m od wyjścia znajdują się jamy wypełnione kałem. Kału nie zagrzebują. Latryny ukryte są często pod nawisami świerków. Nory zajmują w październiku po uformowaniu par i przebywają w nich z krótką wiosenną przerwą do lipca, tj. do usamodzielnienia się szczeniąt. W lecie korzystają z nor doraźnie, częściej spędzają dnie w legowiskach usłanych w trzcinach lub gęstych zaroślach, pod wykrotami, nawisami świerków czy też stogami siana. Teren łowiecki jenota może wynosić 1-12 km2. Część zimy jenoty przesypiają, mniej więcej od końca grudnia do końca stycznia, czasem lutego. Sen ten nie jest jednak głęboki. W ciepłe pogodne noce jenoty wychodzą z nory do miejsc oddawania kału i na krótkie poszukiwanie żeru, nie oddalając się więcej jak na 150-200 m. Na zimę jenoty tyją, zwierzęta, które nie zgromadziły dostatecznego zapasu tłuszczu nie zasypiają na zimę i zazwyczaj giną. W końcu lutego wzrasta aktywność jenotów, powoduje ją głód i sezon godowy. W czasie godów samce wydają głos w postaci skowytu i głuchego mruczenia. Jenoty linieją wiosną najpierw gubiąc włos puchowy, a następnie ościsty. Proces zmiany włosa kończy się w zależności od płci i stanu fizjologicznego od października do grudnia.

Znaczenie gatunku: Jenot jest u nas obcym elementem przyrodniczym. Chociaż w ciągu roku odżywia się przeważnie drobnymi gryzoniami i bezkręgowcami, jednak wiosną i latem może specjalizować się w pustoszeniu naziemnych i nadwodnych gniazd i lęgów ptasich, redukując pogłowie kaczek i kuraków leśnych. Na przedwiośniu może być groźny dla osłabionych saren Jest konkurentem znacznie cenniejszych rodzimych gatunków - lisa i borsuka oraz roznosicielem groźnych chorób i pasożytów (wścieklizna, świerzb). Z racji trybu życia i wszystkożerności jest bardzo trudny do zredukowania i wytępienia.

źródło: lowiecki.pl